با نام جدید مومبای پایتخت ایالت ماهاراشترا از مهمترین شهرهای کشور هند است. بمبئی در زبان هندی به معنای ساحل خوب است. این نام را، استعمارگران پرتغالی روی این شهر نهادند. در سال ۱۹۹۶ نام این شهر، به «مومبای» تغییر یافت که نام یکی از خدایان زن هندی است. اما در خارج از هند، این بندر بزرگ همچنان به بمبئی معروف است.این شهر با وسعتی برابر ۶۰۳ کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر ۱۳،۳ میلیون نفر (درسال۲۰۰۶) یکی از چهار شهر بزرگ و پرجمعیت کشور هندوستان است. این شهر در غرب کشور هند در ساحل دریای عرب واقع شده‌است. بمبئی یکی از شهرهای بزرگ و پرجمعیت هندوستان و پایتخت تجارتی آن به شمار می‌رود . شهر بمبئی بزرگترین بندر هند در ساحل غربی این کشور است. این شهر در واقع مرکز بانکداری، تجارت، مبادلات مالی، بازرگانی و صنعت کشتی‌سازی هند به شمار می‌رود. تمرکز امور اقتصادی و تجاری در بمبئی پس از استقلال هند نیز ادامه یافته و بعنوان شاهراه ارتباطی هند با ایران و جهان عرب اهمیت راهبردی خود را حفظ کرده‌است . بندر بمبئی، بزرگترین مرکز تولید پارچه‌های پنبه‌ای و فیلم‌های سینمائی شبه قاره هند است و از این رو به بالیوود نیز شهرت دارد. در حال حاضر از بین جمعیت حدود ۷۰ میلیون نفری ایالت مهاراشترا بیش از ۲۰ درصد زیر خطر فقر زندگی کرده و خود بمبئی بزرگترین جمعیت کپرنشینان هند را در خود جای داده‌است. درآمد سرانه در هند حدود ۱۰۸۹ دلار می‌باشد لیکن ایالت مهاراشترا با داشتن بیشترین سهم در اقتصاد یک تریلیون دلاری هند رتبه یازدهم را در مقیاس درآمد سرانه در بین ایالتهای هند داراست. جمعیت شهر، همراه با حومه‌هایش به حدود بیست میلیون نفر می‌رسد. شدیدترین جلوه‌های تضاد طبقاتی جامعه هند را می‌توان در این شهر یافت. از یک سو صاحبان ثروت‌های سرشار در این شهر زندگی می‌کنند و از سوی دیگر توده‌های فقیری که حتی قادر به سیر کردن شکم خویش نیستند. بیش از نیمی از جمعیت شهر، در حصیرآبادها و حلبی‌آبادها به تیرگی روزگار می‌گذراند. بمبئی از اتصال ۷ جزیره به یکدیگر در زمان حضور بریتانیا در هند به وجود آمده‌است. بسیاری از شهروندان هندی از ایالت‌های مختلف به امید فرصت‌های شغلی به این شهر مهاجرت می‌نمایند. از همین رو تعداد ساکنین این شهر در روز ۳ میلیون نفر بیش از ساکنین در شب برآورد می‌شود. در زمان استعمار انگلیس بر هند، بمبئی مرکز بخشهای اداری و حکومتی انگلستان در شبه قاره هند به شماره رفته و از نظر انگلستان «دروازه هند» بود. امروزه بمبئی یکی از مراکز بزرگ تجاری، فرهنگی و گردشگری هندوستان است.

این بنا، که بازمانده دوران استعمار انگلیس است، در سال ۱۹۲۴ به عنوان یادبود سفر جورج چهارم پادشاه انگلستان و همسرش ملکه ماری ایجاد شد. شاه و ملکه، در سال ۱۹۱۱ به بمبئی سفر کرده بودند. در سال ۱۹۴۸ استعمارگران انگلیسی خاک هند را از همین دروازه ترک کردند. با توجه به این سابقه تاریخی، دروازه هند یکی از محبوب‌ترین محل‌ها برای گردهمائی گردشگران خارجی است. دروازه هند، در عین حال در کنار هتل تاج محل واقع شده که محل اقامت خارجی‌های ثروتمندتر است.

موزه‌ای با عظمت با آثاری درخور توجه از دوران‌های مختلف تاریخ و هنر هند همراه با نمونه‌هایی از حیات وحش و آبزیان هندوستان است. این موزه بین سالهای ۱۹۰۴ و ۱۹۱۴ بنا گردید که در اثنای جنگ جهانی اول به‌عنوان بیمارستان مورد استفاده قرار گرفت. معماری بنا به سبک گوتیک و از سنگ بازالت ساخته شده‌است. این بنا در میان باغ زیبائی تاسیس گردیده‌است که پس از مسافرت پرنس ولز در ۱۹۰۵ به هند بدین نام خوانده شده‌است.

این بنا نمونه ای عالی از معماری دوران استعمار بریتانیا در هند محسوب می‌شود.

هتل مجلل و مدرنی است که روبروی دروازه هند در منطقه «کُّلابه» قد واقع شده است. این هتل یکی از بناهای زیبا و دیدنی بمبئی و هند به شمار می‌رود و محل اقامت گردشگران ثروتمندتر است. در رشته حملات نوامبر ۲۰۰۸ در بمبئی این هتل در کانون حملات تروریستی بود و خسارات قابل توجهی دید که به سرعت بازسازی شد. داستان احداث هتل کاخ تاج‌محل مومبای، مانند داستان بنای تاج محل اصلی در آگرا شنیدنی است. در زمان سلطه بریتانیا در هند،جمشیدجی تاتا، از بازرگانان پارسی یا زرتشتی هندی که بعدها پدر صنعت هندوستان لقب گرفت، می‌خواست برای یکی دو روز درهتل واتسن، از بهترین هتلهای بمبئی بماند. به او اجازه نمی‌دهند، چون هتل مختص سفیدها یا فرنگی‌ها بود. زخم این اهانت اجنبی‌ها در سینه، جمشیدجی تاتا می‌ماند تصمیم می‌گیرد هتلی بسازد که هتل واتسون را هم تحت‌الشعاع قرار دهد. جمشیدجی تاتا که یک پارسی هند زرتشتی و از سرمایه‌داران بنام هندوستان بود، با کمک دو معمار هندی و یک معمار انگلیسی هتل مجلل کاخ را ساخت که روز ۱۶ دسامبر ۱۹۰۳ میلادی، درهایش را به روی میهمان‌ها باز کرد و اجازه داد که هندی‌ها هم مانند انگلیسی‌ها زیر یک سقف اقامت کنند و هیچ نوع تبعیض قومی و نژادی برای میهمانهایش قائل نبود. در جریان جنگ جهانی اول، وارثان جمشیدجی تاتا، هتل تاج محل را به یک بیمارستان ۶۰۰ تخت خوابی تبدیل کردند. خود جمشیدجی تاتا در سال ۱۹۰۴، یک سال بعد از گشایش هتل تاج درگذشت .

نام غیررسمی صنعت فیلم سازی سینمای هند است. بر خلاف هالیوود در لس‌آنجلس آمریکا، بالیوود یک مکان واحد فیزیکی ندارد. این نام در حقیقت نام یک شرکت فیلمسازی در بمبئی است، اما به تمام سینمای هند اطلاق می‌شود. بالیوود از بزرگ‌ترین کمپانی‌های فیلمسازی جهان است که بیش از سه و نیم میلیارد مخاطب و علاقه‌مند در سراسر جهان دارد. مخاطبان فیلم‌های این کمپانی، در شبه قاره هند، کشورهای غربی، خاورمیانه، آسیای میانه و روسیه، آفریقا و اقلیت‌های هندی واردو زبان سراسر جهان هستند. اغلب محصولات بالیوود به زبان هندی ، اردو و زبان انگلیسی هندی می‌باشد اخیرا از زبان انگلیسی بیشتر در این فیلم‌ها یا آهنگ‌ها بهره می‌گیرند. نام بالیوود، از هالیوود، صنعت فیلمسازی ایالات متحده آمریکا اقتباس شده، اما در این اواخر، به فرهنگ لغات انگلیسی (دیکشنری) نامدار آکسفورد نیز راه یافته است. بالیوود به تولید انبوه فیلم‌های عمدتاً تجارتی شهرت دارد و سالانه بیش از هزار فیلم می‌سازد.

یا غارهای الفانتا که آثار باستانی شگفت انگیزی در آنجاست. در جزیره‌ای به همین نام به فاصله‌ای حدود ۴۵ دقیقه با قایق یا کشتی تفریحی در جنوب بمبئی واقع شده که از طرف یونسکو به‌عنوان میراث فرهنگی اعلام شده‌است.حرکت به سمت این جزیره که یه جزیره میمونها نیز شهرت دارد از دروازه هند و توسط قایق و کشتی‌های کوچک صورت می‌گیرد.